تابلو برق داخلی چیست؟

تابلو برق، جعبه‌ای برای نصب ابزارهای الکتریکی به ارتباط آن‌ها توسط هادی است. تابلو برق‌ها وظیفه نگهداری از تجهیزات و وسایل داخلی در مقابل عوامل مختلفی مانند باد و باران و برف را برعهده دارند. تابلو برق‌ها، برق را به طور مساوی و به اندازه مورد نیاز در بین مدارهای مصرف کننده توزیع می‌کنند. تابلوهای برق از انتقال شوک‌های الکتریکی به افراد جلوگیری می‌کنند. در واقع می‌توان گفت این وسیله از مهم‌ترین منابع تامین انرژی است. در این میان، تابلوهای برق ممکن است از تجهیزات و قسمت‌های درونی مختلفی تشکیل شوند و انواع مختلفی داشته باشند؛ اما تابلوهای برق چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ اصلی‌ترین اجزای تابلوهای برق چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت تابلو برق‌ها از لحاظ محل نصب به دو دسته داخلی و فضای باز تقسیم می‌شوند. تابلو برق‌های داخلی یا Indoor  در داخل یک مکان مانند سالن قرار می‌گیرند، اما تابلو برق‌های outdoor  یا فضای باز در فضای باز نصب می‌شوند. در ادامه قصد داریم به معرفی و بررسی جزئیات بیشتر در مورد تابلو برق‌های داخلی بپردازیم. در صورتی که قصد دارید اطلاعات بیشتری در این باره کسب کنید بهتر است با ما همراه شوید.

تابلو برق داخلی
تابلو برق‌های داخلی همان‌گونه که از اسمشان پیدا است، در داخل یک سالن، سوله یا هر مکان دیگری نصب می‌شوند. تابلو برق یک اصطلاح کلی بوده و به دستگاهی که شامل کنترل‌گرهای حفاظتی و تجهیزات اندازه گیری باشد، گفته می‌شود. تابلو برق‌ها ممکن است بسته به نوع کاربرد مانند حفاظت از موتورها، توزیع انرژی برق، اندازه گیری و بسیاری موارد دیگر مورد استفاده قرار بگیرند. هچنین ممکن است بر اساس شکل ظاهری، ساختار و یا محل نصب به دسته‌های مختلفی تقسیم شوند. یکی از تابلو برق‌هایی که کاربرد فراوانی در زمینه ولتاژهای متوسط دارد، تابلو برق داخلی است. در ادامه قصد داریم به معرفی کاربردهای این تابلو برق‌ها بپزدازیم.

کاربرد تابلو برق‌های داخلی
تابلو برق‌های داخلی یا محیط بسته در محیط‌های بسته یا به اصطلاح سرپوشیده نصب و مورد بهره برداری قرار می‌گیرند. این تابلو برق‌ها همانند دیگر انواع تابلو برق ساختمانی وظیفه حفاظت از تجهیزات الکترونیکی را بر عهده دارند. تابلو برق‌های داخلی یا Indoor از نظر محل نصب به دو دسته تقسیم می‌شوند: تابلو برق‌های ایستاده و تابلو برق‌های دیواری.

تابلو برق ایستاده
تابلو برق ایستاده
تابلو برق‌های ایستاده از جنس استراکچر نگهدارنده از پروفیل و یا نبشی آهنی هستند. ابعاد این تابلوها با دسترسی از دو طرف به صورت ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متری، عرض ۹۰ سانتی‌متری و عمق ۸۰ سانتی‌متری است. ابعاد این تابلو برای دسترسی فقط از جلو عبارت است از ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متری، عرض ۹۰ سانتی‌متر و عمق ۶۰ سانتی‌متری. ضخامت ورقه بدنه تابلو برق ایستاده حداقل ۲ میلی‌متر است. در تابلو برق ایستاده، کابل‌ها باید از زیر تابلو، داخل یک کانال خاص قرار بگیرند و به وسیله فونداسیون و پیچ و مهره به تابلو برق وصل شوند.

تابلو برق دیواری
تابلو برق‌های دیواری بر عکس تابلو برق‌های ایستاده که روی پایه قرار می‌گیرند، بر روی دیوار نصب می‌شوند. ضخامت ورقه بدنه تابلو برق‌های دیواری که ارتفاع آن‌ها یک متر است، ۱.۲۵ میلی‌متر است. در صورتی که ارتفاع تابلو برق دیواری بیشتر از ۱ متر باشد، ضخامت بدنه ۱.۵ میلی‌متر انتخاب می‌شود. حداکثر ارتفاع نصب تابلوهای دیواری ۲۱۰ سانتی‌متر است؛ که این اندازه از کف تمام شده تا بالای تابلو محاسبه می‌شود. به منظور راحتی کار، تجهیزاتی که روی ورقی به ضخامت ۱.۵ میلیمتر نصب شده‌اند به وسیله پیچ و مهره به بدنه تابلو نصب می‌شوند. لازم به ذکر است که در تابلو برق‌های دیواری محل ورود و خروج کابل‌ها به وسیله مواد و چسب‌های مناسب عایق بندی شده‌اند.

طراحی تابلو برق‌های داخلی
تابلو برق‌های داخلی و تابلو برق‌های فضای باز، بسته به محیطی که در آن مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای تفاوت‌هایی در طراحی هستند. مطمئناً با توجه به اینکه تابلو برق‌های Outdoor در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیازمند عایق‌بندی بیشتری هستند. تابلو برق‌های داخلی نیز بیشتر از نوع Gis هستند. منظور از‌Gis ، تابلو برق عایق گاز است که در مکان‌هایی با زمین بیشتر و آلایندگی هوای بالا استفاده می‌شود. همچنین تابلو برق عایق گاز در جاهایی که گرد و غبار زیاد است، کاربرد دارد.

طراحی تابلو برق داخلی طوری است که یک محفظه فلزی متصل به زمین در اطراف، برای جانمایی چیدمان و تجهیزات داخلی تابلو برق طراحی شده است. دهانه‌هایی که به منظور تهویه و بازرسی طراحی شده‌اند، داخلی تابلو را محصور می‌کنند. به منظور عایق‌کاری از گاز SF6 به دلیل خواص دی الکتریک مناسبش استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که قدرت دی الکتریک این گاز سه برابر هوا است. محفظه فلزی استفاده شده، ایمنی بیشتری را در مقایسه با سیستم بیرونی ایجاد می‌کند.

انواع تابلو برق‌های داخلی از نظر روش‌های پارتیشن بندی
تابلو برق‌های داخلی از نظر محل نصب به دو دسته ایستاده و دیواری تقسیم می‌شوند، اما دسته بندی تابلو برق‌ها تنها به محل نصب محدود نشده و روش‌های طراحی محفظه فلزی و پارتیشن بندی نیز در دسته بندی آن تاثیر می‌گذارند. از این رو انواع تابلو برق داخلی عبارتند از: تابلو برق داخلی متال انکلوز که با فلز محصور می‌شود و تابلو برق داخلی متال کلد یا روکش فلزی. این دو تابلو برق از نظر طراحی و ساختار دارای تفاوت‌هایی هستند که در ادامه قصد داریم به اختصار به بررسی هر کدام از تابلو برق‌های ذکر شده بپردازیم.

تابلو برق متال انکلوزد چیست؟
از جمله طرح‌های مرسوم از تابلو برق، متال انکلوزد یا محصور فلزی است. این تابلو برق‌ها بدنه فلزی ایستاده‌ای دارند و از سه محفظه تشکیل شده‌اند. محفظه جلویی در تابلو برق متال آنکلوزد به منظور قرارگیری کلید برق یا مدارشکن طراحی شده است. محفظه بالایی به منظور مونتاژ باس بار استفاده می‌شود و محفظه پشتی نیز به منظور اتصال ترانسفورماتور جریان و کابل‌ها مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

در مورد ساختار تابلو برق متال آنکلوزد می‌توان گفت که از محفظه‌هایی با پارتیشن‌های فلزی تشکیل شده است. این پوشش فلزی با پارتیشن‌های فلزی، به منظور اتصال به زمین طراحی شده‌ است. البته اطلاق نام تابلو برق روکش فلزی به این تابلو برق‌ها به معنی این نیست که تمام پارتیشن‌های آن باید از فلز باشند، بلکه در مواردی نیز این تابلو برق‌ها ممکن است یک یا چند پارتیشن غیرفلزی نیز داشته باشند. از جمله مزیت‌های تابلو برق‌های متال آنکلوزد می‌توان به عملیات تعمیر و نگهداری آسان در آن‌ها اشاره کرد. به علاوه همه قطعات این تابلو برق‌ها به راحتی تعویض می‌شوند و عملکرد و ایمنی مناسب تابلو برق متال آنکلوزد نیز حاصل از پوشش فلزی است.

نکات مهم در رابطه با ایمنی تابلو برق‌های متال انکلوزد یا محصور فلزی
نکات مهم در رابطه با ایمنی تابلو برق‌های متال انکلوزد یا محصور فلزی
در این نوع از تابلو برق‌ها کلید برق را نمی‌توان از سیستم خارج کرد و به منظور این کار می‌توان آن را در حالت OFF  قرار داد یا آن را از محفظه بیرون کشید. در واقع جداکردن مدارشکن از باس بار یک امر غیر ممکن است، مگر در شرایطی که OFF باشد. همچنین روشن کردن کلید مدار زمانی که سرویس ON است، امری غیر ممکن است. در این شرایط نیز باید مدار کمکی به آن وصل گردد. عملکرد CB جز در موقعیت سرویس، ایزوله، اتصال به زمین شده و خارج شده از محفظه امری غیر ممکن است.

تابلو برق متال کلد
تابلو برق‌های متال کلد یا روکش فلزی معمولاً از کلیدهای برق از نوع خلا تشکیل می‌شوند. می‌توان گفت همه تابلوهای متال کلد زیر مجموعه و نوعی از تابلو برق‌های متال آنکلوزد هستند. این دو تابلو برق از نظر ولتاژ مشابه همدیگر هستند، اما تابلو برق‌های متال آنکلوزد از نظر ساختار، ساده‌تر از تابلو برق‌های متال کلد هستند. اگر این دو تابلو برق را نسبت به یکدیگر مقایسه کنیم، می‌توان گفت تابلو برق‌های روکش فلزی نسبت به آنکلوزد دارای برتری‌هایی بیشتری هستند. این تابلو برق‌ها دارای سطوح ولتاژ از ۴۷۶ کیلو ولت تا ۳۸ کیلو وات هستند. پرشین تکنیک، با سابقه ۱۳ ساله‌ای که در صنعت برق ایران دارد، انواع تابلو برق‌های داخلی را تولید و به بازار عرضه می‌کند.

مزیت‌های تابلو برق داخلی
تابلو برق‌های داخلی در مقایسه با تابلو برق‌های بیرونی یا فضای باز، مزیت‌ها و برتری‌هایی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تابلو برق‌های داخلی کمتر مستعد شرایط محیطی همچون باد و باران و برف هستند.
نگهداری از این تابلو برق‌ها آسان است و نیازمند هزینه‌های کمتری نیز هستند.
تابلو برق‌های داخلی امنیت بیشتری دارند.
هزینه‌های عملیاتی در این تابلو برق‌ها نسبت به تابلو برق‌های فضای باز کمتر است.
تابلو برق‌های داخلی فضای کمتری را اشغال می‌کنند.
این تابلوبرق‌ها قابل اطمینان‌تر هستند.
خطر برق گرفتگی در این تابلو برق‌ها کمتر است، زیرا اتصالات فلزی به زمین در آن‌ها وجود دارد.
 نکته پایانی

تابلو برق‌ها از لحاظ محل قرارگیری به دو دسته تابلو برق داخلی و فضای باز تقسیم می‌شوند. نوعی از تابلو برق‌ها که در ولتاژهای متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند، تابلو برق‌های داخلی هستند و به همین دلیل، تابلو برق فشار متوسط نیز نامیده می‌شوند. تابلو برق‌های داخلی به دلیل نحوه طراحی و چیدمانی که دارند، مقرون به صرفه‌تر و ایمن‌تر هستند. همچنین تنظیم و نگهداری این تابلو برق‌ها نسبت به انواع دیگر آسان‌تر است. در صورتی که نگران دوام و مقاومت تابلو برق هستید، تابلو برق‌های داخلی یک انتخاب مناسب هستند.

منبع